Badanie nasienia

Podstawowym badaniem diagnostycznym, mającym na celu sprawdzenie płodności mężczyzny, jest BADANIE NASIENIA (SEMINOGRAM) Przeprowadzana analiza seminologiczna polega na ocenie koncentracji, ruchliwości i budowy morfologicznej plemników oraz ocenie płynu nasiennego.

Rutynowe badanie obejmuje:

• ocenę właściwości nasienia – objętość, czas upłynnienia;
• ocenę mikroskopową plemników – liczba plemników, rodzaj ruchu plemników, procent żywych plemników;
• ocenę mikroskopową preparatu nasienia po specjalnym jego wybarwieniu – budowa plemników;
• badania biochemiczne nasienia – stężenie fruktozy, cytrynianów, fosforanów, zużycie fruktozy w czasie.

Badanie nasienia służy ustaleniu przyczyn niemożności posiadania potomstwa przez mężczyznę i stanowi punkt wyjściowy do dalszego precyzyjnego postępowania z parą.

PRZYGOTOWANIE DO BADANIA

Przed badaniem należy zachować wstrzemięźliwość płciową przez 3-5 dni, a także unikać stresu, używek i nadmiernego wysiłku fizycznego. W przypadku, gdy w dniach poprzedzających badanie pojawiła się infekcja z wysoką gorączką lub zatrucie pokarmowe, należy umówić się na badanie co najmniej miesiąc później.

Materiał do badania, czyli nasienie, uzyskuje się poprzez masturbację. Ważne jest, aby nasienie pochodziło z jednego, pierwszego wytrysku i cała jego objętość znalazła się w pojemniku. Przygotowane suche i jałowe naczynie powinno być ogrzane do temperatury ciała człowieka (np. w dłoniach), w przeciwnym wypadku wprowadzone do niego plemniki zaczną obumierać i tracić żywotność, co może zafałszować wyniki badań. Po konsultacji z lekarzem, w wyjątkowych sytuacjach nasienie można oddać w domu i dostarczyć do laboratorium.

WYMAGANE INFORMACJE

W trakcie wizyty, na której będzie omówiony wynik badania, należy poinformować o:

• przebytych lub aktualnie trwających chorobach (np. nadciśnienie, cukrzyca)
• chorobach zakaźnych i przenoszonych drogą płciową
• przebytych urazach okolicy jąder
• stosowanych używkach i lekach
• narażeniu na działanie czynników szkodliowych, np. wysoka temperatura, promieniowanie jonizujące, silne pole elektromagnetyczne

Jeżeli badanie nie wykazuje zmian patologicznych w nasieniu, nie ma potrzeby jego powtarzania. W przypadku wykrycia nieprawidłowości, badanie powtarzane jest 2-3 razy w odstępach nie większych niż 2-3 miesiące i nie krótszych niż 2-3 tygodnie.

Niepłodność to choroba pary. Jeśli wynik badania nasienia mężczyzny odbiega od normy, nie przekreśla to szansy na posiadanie potomstwa w sposób naturalny. Należy zestawić go z wynikami partnerki, której znaczny potencjał rozrodczy może zniwelować pogorszone właściwości nasienia. W praktyce zaledwie 3-5% mężczyzn z wykrytymi nieprawidłowościami nasienia pozostaje rzeczywiście bezpłodna – w pozostałych przypadkach mówimy o obniżonej płodności, która odpowiednio leczona nie stanowi problemu dla powiększenia rodziny (inseminacja, zapłodnienie pozaustrojowe).

RODZAJE BADAŃ NASIENIA:

1. Badanie przyżyciowe – mikroskopowe
2. Badanie komputerowe (CASA)

• 

• 

• 

3. Fragmentacja DNA plemnika (SCSA)

Jest uznanym w badaniu klinicznym, wartościowym testem laboratoryjnym przydatnym w ocenie struktury chromatyny jądra plemnika i oceny potencjału zapładniającego. Stanowi uzupełnienie rutynowej analizy nasienia.
Wskazania:

• spontaniczne poronienia
• wiek pacjenta (>40r.ż.)
• narażenie na kontakt z toksycznymi odczynnikami
• przebyte infekcje układu moczowo-płciowego
• obniżona jakość zarodków w kolejnych cyklach.

Do analizy fragmentacji DNA plemników stosowany jest test Halosperm® opierający się na metodzie SCD (Sperm Chromatin Dispersion test).

1. W zakresie procedury IVF posiadamy nowoczesną metodę separacji plemników:

Magnetycznie aktywowane sortowanie komórek (MACS – magnethic activated cell sorting)

Wskazania:

• powtarzające się niepowodzenia procedury IVF
  • brak zapłodnienia po wykonaniu procedury ICSI
  • nieprawidłowy podział zarodka i znaczny poziom fragmentacji blastomerów
• wysoki wskaźnik fragmentacji DNA plemników
• poronienia

Apoptoza, inaczej zaprogramowana śmierć komórki jest ważnym procesem fizjologicznym w organizmie człowieka. Mechanizm ten pozwala na usunięcie uszkodzonych komórek. Część plemników w ejakulacie może wykazywać cechy apoptotyczne takie jak aktywacja kaskady kaspaz oraz zmniejszony potencjał błony mitochondrialnej (MP), co może wpływać na zmniejszenie efektywności technik wspomaganego rozrodu. Aby uniknąć wykorzystania plemników apoptotycznych w procedurze zapłodnienia pozaustrojowego stosuje się technikę MACS. Pozwala ona na wyizolowanie ruchliwej frakcji plemników niewykazujących cech apoptotycznych m.in. ekspozycji fosfatydyloseryny (PS) w zewnętrznej monowarstwie błony komórkowej i cechujących się zwiększonym potencjałem zapładniającym. MACS opiera się na wykorzystaniu magnetycznych mikrokulek o średnicy 50nm skoniugowanych z Aneksyną-V, które mają zdolność znakowania plemników 2 eksponujących fosfatydyloserynę w zewnętrznej warstwie błony komórkowej . Następnie zawiesina komórek wprowadzana jest do magnetycznego separatora, który pozwala na zatrzymanie apoptotycznych plemników wewnątrz kolumny i tym samym wyizolowanie plemników prawidłowych.